 |
| “Δύο πολεμιστές ή καραούλι” Θεόδωρος Βρυζάκης, 1855 |
Ο Θεόδωρος Π. Βρυζάκης (Θήβα, 1814 – Μόναχο, 1878) θεωρείται ο πρώτος ζωγράφος της μεταοθωμανικής Ελλάδας και ο θεμελιωτής της λεγόμενης «Σχολής του Μονάχου». Έζησε ως παιδί τα σκληρά χρόνια της Επανάστασης του 1821 μέχρι την ίδρυση του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Μάλιστα ο πατέρας του, Πέτρος Βρυζάκης, απαγχονίστηκε από τους Τούρκους τον Μάιο του 1821. Σε ηλικία 18 ετών, το 1832, με την ενθάρρυνση ενός Γερμανού φιλόλογου, μετανάστευσε στο Μόναχο της Βαυαρίας, όπου έζησε μέχρι τον θάνατό του.Στο Μόναχο ζωγραφίζει σχεδόν αποκλειστικά θέματα από την Επανάσταση του 1821.
Ο πίνακας του
“Δύο πολεμιστές ή καραούλι” είναι μια ζωντανή εικόνα από ένα στιγμιότυπο της μάχης. Οι δύο πολεμιστές μοιάζουν να συνομιλούν και να ετοιμάζουν κάποιο σχέδιο επίθεσης ή προσπαθούν να προφυλαχθούν από τον εχθρό. Τι λέει άραγε ο νέος πολεμιστής στον μεγαλύτερο σε ηλικία πολεμιστή; Τι τίτλο θα έδινα στον πίνακα; Μπορούμε να διακρίνουμε τα συναισθήματα τους, αισθάνονται φόβο, αγωνία;
Ο Δήμος και το καριοφίλι του
Αριστοτέλης Βαλαωρίτης
Εγέρασα, μωρές παιδιά. Πενήντα χρόνους κλέφτης
τον ύπνο δεν εχόρτασα, και τώρ’ αποσταμένος*
θέλω να πάω να κοιμηθώ. Εστέρεψ’ η καρδιά μου.
Βρύση το αίμα το ‘χυσα, σταλαματιά δε μένει.
Θέλω να πάω να κοιμηθώ. Κόψτε κλαρί απ’ το λόγκο*,
να ‘ναι χλωρό και δροσερό, να ‘ναι ανθούς γεμάτο,
και στρώστε το κρεβάτι μου και βάλτε με να πέσω.
Ποιος ξέρει απ’ το μνήμα μου τι δένδρο θα φυτρώσει!
Κι αν ξεφυτρώσει πλάτανος, στον ίσκιο του αποκάτω
θα ‘ρχονται τα κλεφτόπουλα τ’ άρματα να κρεμάνε,
να τραγουδούν τα νιάτα μου και την παλικαριά μου.
Κι αν κυπαρίσσι όμορφο και μαυροφορεμένο,
θα ‘ρχονται τα κλεφτόπουλα τα μήλα του να παίρνουν,
να πλένουν τες λαβωματιές, το Δήμο να σχωράνε.
Έφαγ’ η φλόγα τ’ άρματα, οι χρόνοι την ανδρειά μου.
Ήρθε κι εμένα η ώρα μου. Παιδιά μου, μη με κλάψτε.
Τ’ ανδρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη νιότη.
